Review sách truyện Nhà giả kim |The Alchemist – Paulo Coelho

Trong thời gian qua học thi vất vả thì mình không còn thời gian đọc sách nữa (nhưng vẫn dành 2-3 tiếng mỗi ngày xem phim Hờn Quất và 3-5 tiếng mỗi ngày lướt facebook! Ô cô em lạ kì!) thế là mình chuyển qua hình thức nghe book audio để tận dụng thời gian chết, như lúc đi bộ/ chạy bộ ra trạm chờ xe buýt, lúc ngồi trên xe buýt, lúc chờ đợi gì đó, etc.

Mình nghe bằng app “Kho sách nói” và cuốn sách đầu tiên mình quyết định nghe là Nhà giả kim. Lý do chọn quyển này vì đây là quyển nghe đỡ chán nhất trong cái danh sách toàn thuyết giảng cách làm giàu, phong thuỷ và nhân tướng học.

Thời gian đầu mình còn nghe lúc trước khi đi ngủ, sau một vài buổi thì thấy không ổn lắm. (1) lúc ngủ cần thư giãn và đầu óc không hoạt động, thế mà nghe sách thì phải động não để còn hình dung, tưởng tượng, suy ngẫm, đôi khi còn suy luận logic các kiểu nên mình không ngủ được; (2) khi mệt quá thì cũng có thiếp đi nhưng ngủ không sâu vì não vẫn đang nghe sách, những đoạn mê mệt thiếp giữa chừng thì mình không nhớ gì nữa cả, thế là phải tốn thời gian đi tua ngược lại xem là đoạn nào. Tóm lại là đừng nghe sách trước khi ngủ, trừ khi đó là sách giáo khoa có tác dụng khiến ta buồn ngủ nhanh hơn!

Khác với tựa đề nghe hoa mỹ và chuyên ngành thì nội dung câu chuyện rất đơn giản và dễ hiểu. Câu chuyện về một chàng trai chăn cừu nằm mơ thấy kho báu và quyết tâm đi tìm kho báu trong giấc mơ. Chỉ vậy thôi đó. Nghe tóm tắt thấy nhạt toẹt nhỉ? Ấy vậy mà câu chuyện hay ở những tình tiết nhỏ và diễn biến trên đường đi của cậu. Nghĩa là cái hay của truyện nằm ở diễn biến chứ không phải cốt truyện hay kết thúc lật bài. Phong cách hơi hướng giống bộ phim 12 người đàn ông giận dữ – 12 Angry Men (1957) mà mình đã từng review khen lấy khen để.

Câu chuyện Nhà giả kim hơi giống truyện cổ Andersen ấy (nguyên bộ Andersen mình đọc hồi tiểu học nên có thể không nhớ rõ lắm): đơn giản, nhân vật hơi ngô nghê nhưng chứa đựng nhiều triết lý sống và cảm xúc. Không tình tiết dư thừa, không nhân vật dư thừa, những gì chàng trai trải qua và những con người chàng gặp đều là sự an bài của định mệnh. Mọi điều đều có lý do riêng của nó, mọi thứ đều có triết lý riêng được lồng ghép khéo léo trong truyện.

Nghe vậy chắc nhiều người nghĩ truyện uyên bác quá, nặng nề quá, nhưng thật ra không phải. Nó nhẹ nhàng lắm, nhịp truyện cũng chầm chậm, đủ để thấm và khiến người đọc suy ngẫm. Truyện mang nhiều thông điệp và ý nghĩa như hãy can đảm đi theo ước mơ dù khó khăn gian khổ, hãy nghe tiếng gọi của trái tim thay vì sự an toàn ổn định, hãy kiên trì, hãy xem tiền là vật ngoài thân, v…v Những triết lý này khá bao quát và phổ thông, vì vậy hầu như ai đọc cũng sẽ thấy mình trong đó. Mỗi người sẽ thấy những ý niệm khác nhau tuỳ thuộc vào hoàn cảnh và trải nghiệm cá nhân.

Trong truyện cũng đề cập sự tôn trọng sự khác biệt về ước mơ mà mình thấy khá hay. Ước mơ và suy nghĩ của mỗi người là khác nhau, thậm chí cách thực hiện ước mơ cũng khác nhau. Với chàng chăn cừu thì ước mơ là tìm được kho báu, còn với ông chủ tiệm đá quý thì ước mơ chỉ là động lực để sống tiếp chứ không có ý định thực hiện.

Câu chuyện như tấm gương để người đọc soi vào và tự hỏi: Mình đã thật sự theo đuổi điều mình đam mê chưa? Hay vì sợ thay đổi mà bản thân đã tạm gác đi? Với mình, khi đọc vào, mình thấy mình trong chính cậu bé chăn cừu. Một người vì mục tiêu mà bỏ lại sự ổn định, vinh hoa, phú quý để theo đuổi ước mơ nơi đất khách quê người. Dù có vất vả nhưng chưa bao giờ tiếc nuối, chắc đó là kho báu đạt được khi theo đuổi đam mê chăng?

Chuyện ý nghĩa, bình dị, gần gũi lắm chứ không học thuật cao siêu đâu, ai ai cũng có thể đọc được, còn hay hay dở là tuỳ vào trải nghiệm của mỗi người. Trong sách mình nghe còn có đoạn phụ lục kể về hành trình đi tìm giả kim của chính tác giả. Nghe hơi ảo nhưng thôi kệ, đó là đức tin của mỗi người. Nhờ vậy mà tác giả đã lĩnh hội được các triết lý thâm sâu để truyền lại bằng câu chuyện đơn giản. Một điều thú vị khác là tác giả viết rất nhiều sách, nhưng quyển Nhà giả kim là nổi tiếng nhất. Vì vậy, càng thấm thía triết lý hãy nỗ lực và kiên trì, có thể không thành công nhưng ít nhất mình cũng đã hết mình nhỉ?